Pałac w Starym Kisielinie położony jest na wschodnim krańcu wsi. Budynek pałacu stanowi element dominujący założenia. Od południa przylega do niego park, a od zachodu sąsiaduje z dawną zabudową folwarczną. Do naszych czasów nie zachowała się niestety kaplica grobowa wzniesiona w 1864 roku, poświęcona pamięci Carla Ludwiga von Stosch. Obecnie pałac jest siedzibą filii Zielonogórskiego Ośrodka Kultury. Uroczyste otwarcie miało miejsce 20.10.2018 roku.
Pierwsza wzmianka o majątku w Starym Kisielinie (niem. Altkessel) pochodzi z 1471 roku, kiedy to Henryk XI, książę głogowski, potwierdza, iż majątkiem włada Heinz Schtoff z Przytoku. Od 1503 roku dobra należały do rodziny von Burckersdorff, a w połowie XVI wieku nabyli je bracia Fabian i Nicoli von Tschammer. W latach 1591-1712 Starym Kisielinem zarządzała rodzina von Stentsch, za której czasów powstały reprezentacyjne siedziby w Przytoku i Nowym Kisielinie. W 1712 roku posiadłość w Starym Kisielinie nabył Balthasar baron von Stosch. Przedstawiciele tego rodu władali dobrami do 1930 roku, kiedy to sprzedane zostały państwu i rozparcelowane. Od 1935 roku w wydzierżawionym pałacu organizowane były obozy dla młodzieży (Landjahreim). Po II wojnie światowej pałac był użytkowany przez wojsko radzieckie, następnie mieściły się w nim biura PGR, a w 1959 roku stał się siedzibą Archiwum Państwowego, które działało w tym miejscu do 2014 roku. Przez ponad 60 lat miejsce to wypełnione było teczkami, dokumentami, księgami. Później przez kilka lat obiekt był zamknięty. Niszczał. Zapadł się dach, woda ciekła ze stropu, park dziczał… Żal było patrzeć na piękny pałac w Zielonej Górze Starym Kisielinie, który z dnia na dzień zamienia się w ruinę. Na szczęście znalazły się fundusze, które pozwoliły przywrócić temu miejscu dawny blask.
Pałac w Starym Kisielinie zawdzięcza swe powstanie rodzinie von Stosch. W latach 1837-1838 Carl Ludwig Hans von Stosch wzniósł skromny dwór, usytuowany we wschodniej pierzei dziedzińca gospodarczego oraz nowe budynki folwarczne. Dwór o prostej formie, prostokątny w rzucie, piętrowy, nakryty był dachem dwuspadowym. W latach 1896-1897 za sprawą Felixa Georga hrabiego von Stoscha doszło do rozbudowy siedziby według projektu samego właściciela. Dostawiony od wschodniej strony do dworu nowy, większy człon, architekturą i wystrojem nawiązywał do renesansu francuskiego. Powiększony obiekt o wyraźnych znamionach rezydencji otrzymał plan litery „T”. Bryłę pałacu tworzą dwa piętrowe skrzydła oraz trzykondygnacyjny ryzalit. Elewacje nowego skrzydła zdobione są detalem architektonicznym. Zwróconą na południe fasadę akcentuje umieszczony centralnie ryzalit, wyróżniający się bogatą dekoracją. Umieszczono w nim wejście główne oraz otwory okienne ujęte w uszakowate obramowania, zwieńczone trójkątnym naczółkiem na kroksztynach. Natomiast elewację boczną – wschodnią przepruwają okna ozdobione trójkątnym naczółkiem i zwieńczeniem w kształcie kuli. Umieszczono na niej również herby: po lewej stronie rodu von Stosch, a po prawej rodziny von Masennbach. Z wystroju i wyposażenia pałacu zachowała się min. stolarka drzwiowa, okienna, posadzka w holu, klatka schodowa z 1838 roku, sztukateria sufitów czy też kominek z umieszczonym herbem rodu von Stosch.
Aktualnie w pałacu mieści się filia Zielonogórskiego Ośrodka Kultury. Znalazły się tutaj m.in. pomieszczenie dla stowarzyszeń, reprezentacyjna Sala Widowiskowa, Sala Kominkowa, biblioteka, czytelnia oraz salka komputerowa.
Bibliografia:
"Zamki, dwory i pałace województwa lubuskiego" Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Zielonej Górze, Zielona Góra 2008 r.
